Çikolata kisti bakire veya üreme çağındaki kadınların %20’sinde görülebilen bir hastalıktır. Bazı kadınlarda daha fazla görülürken bazı kadınlarda daha az görülmektedir. Peki çikolata kisti kimlerde görülür, bakirelerde veya bekarlarda görülür mü? Bu makalemizde bu konuyu anlatacağız.
Literatürde endometriyozis olarak bilinen çikolata kisti kadınlarda sıklıkla karşılaşılan önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Çikolata kisti başta hastaların hayat kalitesinin bozulması ve kısırlık başta olmak üzere birçok sağlık sorununa neden olmaktadır. Çikolata kistinin ortaya çıkmasında birçok faktör rol oynamaktadır.
Çikolata kisti temel olarak rahim içerisini oluşturan ve regl kanamalarının oluşmasını sağlayan bez dokusunun rahim dışında yer almasını ifade etmektedir. Rahim iç zar tabakası her nereye yerleşirse yerleşsin yerleştiği organı tutmakta ve bu organda şikayetler oluşmasına neden olmaktadır. Endometriozis; bağırsaklar, yumurtalık, rahim dış zar tabakası, karın boşluğu, akciğerler, mesane ve beyni dahi tutabilmektedir. Endometriozisin yumurtalığı tutması ve kiste neden olmasıyla çikolata kisti olarak bilinen endometrioma kistleri oluşmaktadır.
Çikolata Kisti Neden Olur?
Çikolata kisti oluşmasına neden olan faktörler net bir şekilde bilinmemektedir. Bu faktörlere ilişkin çok sayıda teori bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Retrograd menstrüasyon,
- Çölemlik epitel metaplazisi,
- Kan yoluyla yayılım,
- Lenf aracılığıyla yayılım,
- Endometriyal hücrelerdeki doğrudan yayılım,
- Genetik yatkınlık,
- Bağışıklık sistemindeki zayıflık,
- Vücutta yüksek oranda östrojen ve prostaglandin bulunması,
Çikolata Kistinin Belirtileri Nelerdir?
Çikolata kistinin belirtileri her bireye göre değişkenlik göstermektedir. Ancak bu belirtiler görülme sıklığına göre de belirli başlıklarda toplanabilmektedir. Çikolata kisti hakkında unutulmaması gereken en önemli noktalardan birisini de çikolata kistinin hiçbir belirti göstermeyebileceğidir. Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ağrılı adet süreci,
- Kasıklarda ağrı,
- İlişki esnasında ağrı,
- Kısırlık (hamile kalamama)
- Bel, sırt ve bacaklarda ağrı
Çikolata Kisti (Endometrioma) Kimlerde Olur?
Çikolata kisti hemen her kadında görülebilen bir problem olabilse de bazı bireylerde daha sık şekilde karşılaşıldığından bahsetmek mümkün olabilmektedir. Aşağıda sıralanan hasta gruplarında daha sık görülmektedir:
- Ergenliğinde ağrılı adet görmüş bireyler,
- Doğum yapmamış bireyler,
- Erken dönemde adet gören bireylerde,
- Geç menopoza girenlerde,
- Adet döngüsü kısa olanlarda,
- Yoğun ve uzun kanamalı reglerde,
- Doğuştan rahimde yapısal anomaliye sahip olanlarda,
- İnce ve zayıf vücut yapısına sahip bireylerde,
- Vücut kitle endeksi düşük olan bireylerde, daha sık karşılaşılabilmektedir.
Çikolata Kisti Hangi Yaşlarda Görülür?
Çikolata kisti genel olarak üreme çağındaki bireylerde görülmektedir. Bu nedenle de genellikle 15 – 45 yaş aralığındaki bireylere denk gelmektedir. Çikolata kisti ergenlik öncesindeki ve menopoz sonrasındaki bireylerde genellikle görülmemektedir. Söz konusu gruplarda görülmemesinin nedeniyse östrojen hormonu kaynaklı bir hastalık olmasındadır.
Çikolata Kisti Bakirelerde Görülür Mü?
Çikolata kisti bakirelerde de görülebilir. Aslında, endometriozis (çikolata kisti hastalığı) üreme çağındaki tüm kadınları etkileyebilir ve bakire olmak bu riski azaltmaz. Ancak adet görmeyen kızlarda genellikle görülmez. Bekar olup adet görmeye başlayanlarda elbette görülebilir.
Çikolata kistinin bakirelerde görülme sıklığı:
- Kesin bir istatistik olmamakla birlikte, bazı çalışmalar endometriozis hastalarının %10-20’sinin bakire olduğunu göstermektedir.
- Bu, bakirelerde çikolata kisti görülmesinin nadir olmadığını, ancak üreme yaşamış kadınlara kıyasla daha az yaygın olduğunu gösterir.
Çikolata Kisti Normal Ultrasonda Görülür Mü?
Çikolata kistinin tanı süreci hastalarda karşılaşılan belirtiler doğrultusunda şekillenmektedir. Temel olarak adet sancısı, hamile kalınamaması, ilişki esnasında ağrı gibi belirtilerin görülmesi halinde çikolata kistinden şüphelenilmektedir. Hastalarda çikolata kisti belirtilerinden birisi veya birkaçı görülebilmektedir. Tanıda en önemli testimiz yapılan transvajinal ultrasondur. Karından bakılan ultrasonda da görülebilir. Gerekli durumlarda MRI tetkiki de istenebilir. CA 125 testi çikolata kistlerinde yükselebilir ancak spesifik bir test değildir.
Çikolata Kisti Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çikolata kistinin tedavisi hastalığın belirtileri ve evresi başta olmak üzere hastanın yaşı ve çocuk isteği gibi faktörlere göre belirlenmektedir. Çikolata kisti tedavisinde temel olarak 5 yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemler; izlem tedavisi, ağrı kesiciler, homon tedavisi gibi ilaç tedavileri, çikolata kisti ameliyatı ve tüp bebek tedavisi şeklinde listelenebilmektedir.
Yorum Ekle