Gebelikte Suyun Gelmesi Nedir? Hamilelikte Su Gelmesi Nasıl Olur?

Gebelikte suyun gelmesi ne demektir?

Gebelikte suyun gelmesi, fetal membranların doğum eylemi başlamadan açılmasıdır. 37.gebelik haftasından önce amniyotik membran yırtılmış ise preterm erken membran rüptürü (EMR) denir. EMR tüm gebeliklerin %10’unda görülmekle birlikte %80’i günü dolmuş bebeklerde meydana gelmektedir. Gebeliklerin %2-3’ünde 37. haftadan önce oluşmaktadır. Hamilelikte su gelmesi, erken doğumun en önemli nedenlerinden birisidir.

Hamilelikte su gelmesi nasıl olur?

Gebelikte suyun gelmesi durumunda bebeğin içinde bulunduğu amnion sıvısı dışarıya boşalmaktadır. Halk arasında bebeğin suyu denilen amniyon sıvısı bebeğin dış travmalardan korunmasını, kolay hareket etmesini, solunum sisteminin gelişimini, sabit ısıda tutulmasını sağlar. Bu sıvının etrafındaki zarlar yani amniyotik membranlar vagina ve serviksten yukarıya geçebilecek mikroorganizmalardan bebeği korurlar. Bu zar oldukça kalın ve dayanıklı bir yapıya sahiptir. Amnios zarı normalde doğum eyleminde kasılmaların yarattığı gerginlikle ve genellikle serviks belli bir açıklığa ulaştıktan sonra yırtılır ve amnios sıvısı keseden dışarı çıkarak vajinadan boşalmaya başlar. Bazı durumlarda ise amnios kesesi doğum eylemini başlatmak ya da eylemi hızlandırmak amacıyla doktor tarafından özel bir alet yardımıyla delinerek açılır ve hamilelikte su gelmesi sağlanır.

Gebelikte suyun gelmesi nedenleri nelerdir? Gebelikte suyun gelmesini ne tetikler?

Hamilelikte su gelmesi nedenleri net olarak açıklanamamış olmakla birlikte pek çok faktör neden olabilmektedir. Termde gebelikte suyun gelmesinin en önemli nedeni membranlarda meydana gelen fizyolojik değişikliklerdir. Prematür erken membran rüptürünün etiyolojisinde ise en önemli faktör enfeksiyondur. EMR ile ilişkili olduğu düşünülen diğer faktörler arasında düşük sosyoekonomik düzey, sigara içimi, seksüel geçişli hastalıklar, rahim ağzına yapılan işlemler (örneğin konizasyon öyküsü), erken doğum yada EMR öyküsü, rahmin aşırı distansiyonu (çoğul gebelikler, polihidramnios (bebeğin suyunun fazla olması), rahim ağzına dikiş konması, amniosentez, gebelikte kanama, cinsel birliktelik, bazı vitamin ve mineral eksiklikleri sayılabilir.

Hamilelikte su gelmesi normal midir?

Doğum zamanı gelmiş gebelikte suyun gelmesi normaldir. Ancak 37 haftadan önceki hamilelikte su gelmesi normal değildir. Erken membran rüptürünün en önemli risklerden birisi doğumu başlatıcı etkisi olmasıdır. Her zaman olmasa da çoğu hastada sular geldikten 24 saat sonra doğum sancıları başlar. Bu yüzden suların gelmesi erken doğuma sebep olabilir.

Gebelikte suyun gelmesi bebeğe zarar verir mi?

Gebelikte suyun gelmesi erken doğum nedenlerinde birisidir. Erken doğum da bebeğe ait solunum sıkıntısı gibi diğer sorunlara sebep olacaktır. İkinci önemli riskse artık fetusun etrafında onu koruyan zarlar yırtıldığı için fetusun ve rahim içinin enfeksiyona karşı açık hale gelmesidir. Enfeksiyon çoğu zaman gelişmez, bunun için anne yakından izlenir ve önlemek için gerekli antibiyotikler verilir. EMR sonucu ortaya çıkan enfeksiyona koryoamnionit adı verilir. Bu enfeksiyon bir yandan uterusa ve buradan anne adayının kanına geçerek annede ciddi enfeksiyonlara, öte yandan direkt yayılmayla fetusa ve fetusun kanına geçerek fetusta ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Herhangi bir enfeksiyon kesinleştiğinde gebelik sonlandırılır. Çok ani ve bol su gelmesi durumunda kordon sarkması olabilir ve kordon sıkışabilir, bu durum çok acil bir durumdur ve bebeğin ölümüne bile sebep olabilir. Su gelmesi sonrası bebeğin eşinde (plasenta) erken ayrılma (dekolman plasenta) olabilir. Hamilelikte su gelmesine bağlı bebeğin suyu azalacağı için buna bağlı riskler gelişebilir. Suyu az olan bebeğin yüzünde ve kol-bacaklarında bir takım şekil bozuklukları gelişebilir, akciğer gelişmesi geri kalabilir.

Hamilelikte su gelmesi belirtileri nelerdir? Gebelikte suyun gelmesi nasıl anlaşılır?

Vajinadan aniden sıvı boşalması şikayetiyle başvuran ve vajinal spekulum muayenesinde serviksten sulu akıntının gözlendiği durumlarda hamilelikte su gelmesi tanısının konması kolaydır. Serviksten sıvı gelmesi durmuşsa vajina arka duvarında birikmiş sıvıdan örnek alınır ve gebelikte su gelmesi testi yapılır. Bu örneğin pH kağıdı ile yapılan ölçümü sıvının alkali olduğunu gösteriyorsa EMR tanısı konur. Nadiren ağır vajinitler de normal asit vajina ortamını alkaliye çevirerek karışıklık oluşturabilirler. Ancak anne adayının şikayetleri EMR ile uyumlu ise EMR tanısı ön planda tutulur. Gebelikte su gibi akıntı şikayeti ile başvuran bir gebede enfeksiyon oluşturmamak için çok gerekli görülmedikçe vajinal tuşe (elle muayene) yapılmaması tercih edilir. Serviks açıklığı ve silinmesi spekulumla muayene esnasında saptanmaya çalışılır.

Hamilelikte su gelmesi ile idrar arasındaki fark nedir?

Gebelikte suyun gelmesi şikayetiyle başvuran gebelerin az bir kısmında altta yatan olay idrar kaçırma olabilir. Özellikle üçüncü tirmesterde büyümüş uterusun mesaneye yaptığı baskı ya da var olan bir idrar yolu enfeksiyonu anne adayının farkında olmadan idrar kaçırmasına neden olabilir. Bu durumlarda spekulum muayenesinde uterustan sıvı boşalması gözlenmez ve pH incelemesi de normal bulunur.

Hamilelikte su geldikten sonra bebek hareket eder mi?

Gebelikte suyun gelmesi durumunda ilk yapılması gereken ultrasonla gebelik haftası ve ASV (amnios sıvısı volümü) değerlendirmesi ve fetusta anomali taramasıdır. Bazı durumlarda fazla miktarda sıvı kaybına bağlı olarak amnios sıvısı ileri derecede azalmış olabilir. Bu durum bebeğin gelişimini olumsuz yönde etkilemekle beraber kordon sıkışması ve buna bağlı fetal distres gelişme olasılığını artırır. Buna bağlı olarak bebek hareketleri azalabilir. Fetusun iyilik hali NST ile değerlendirilir. Genel enfeksiyon bulguları (ateş, taşikardi (nabzın hızlanması), karına basmakla hassasiyet) gözden geçirilir. Kanda ve idrarda enfeksiyon bulguları araştırılır.

Hamilelikte suyun gelmesinden ne kadar sonra doğum başlar?

Günü dolmuş gebelikte suyun gelmesi durumunda genellikle 24 saat içerisinde normal doğum eylemi başlar. Ancak 36 haftanın altındaki gebeliklerde doğum eylemi başlamayabilir. Bu noktada ne yapılacağına karar verirken gebelik haftası önemlidir.

Gebelikte suyun gelmesi durumunda nasıl bir tedavi uygulanır?

Hamilelikte su gelmesi öncelikle gebelik haftası hesaplaması yapılarak gebelik haftası belirlenmelidir. 36. gebelik haftası bitmişse, bebeğin durumu iyiyse ve enfeksiyon bulguları yoksa doğum eyleminin başlaması için beklenir. Bu dönemde gebelerin %90’ında normal doğum eylemi kendiliğinden başlar. 24 saat geçtiğinde henüz eylem başlamamışsa oksitosin verilerek indüksiyon yapılır. Gerekirse önceden serviksi olgunlaştırıcı ilaçlar verilebilir.

Gebelik haftası 22’nin altındaysa gebeliğin devam ettirilmesi sakıncalı olabilir. Özellikle bebeğin suyunun az olması bu gebelik haftasında bebekte büyüdükçe uterus duvarına bası sonucu ciddi deformiteler (şekil bozuklukları) meydana getirebilir. Bebeğin sıvısı yeterli olsa bile 22 haftadan olgunluk süresine kadar geçen süre içinde anne adayında ya da bebekte ciddi enfeksiyonlar meydana gelebileceğinden 22. gebelik haftasından önce oluşan EMR’de gebelik sonlandırılması düşünülebilir. Ancak gebeliğin ne kadar devam edeceğini bilemeyiz. Bu noktada hastadaki bulgulara göre karar vermek mantıklı olacaktır.

26-34. gebelik haftaları arasında oluşan gebelikte suyun gelmesi durumunda ise dikkatli bir şekilde değerlendirilerek bebeğin büyümesi beklenebilir. En büyük risk enfeksiyon olduğundan bekleme sürecinde enfeksiyon bulguları ortaya çıktığında hemen doğum gerçekleştirilir. Bekleme sürecinde vajinadan gelen ya da amniosentez ile elde edilen amnios sıvısında akciğerlerin olgunlaşmasını değerlendirme yoluna gidilebilir. Hafta hafta gebelik değerlendirmelerin birinde bebeğin akciğerlerinin olgunlaştığı saptanırsa doğumu gerçekleştirmek için girişimlere başlanır. Bekleme sürecinde yapılan değerlendirmelerde doğum eyleminin başladığı saptanırsa enfeksiyon bulgusu olarak kabul edilir (bu durumda vücut enfeksiyon etkenini atmaya çalışmaktadır) ve eylemi durdurmaya çalışılmaz. NST ve enfeksiyon bulguları günlük değerlendirilir ve enfeksiyon bulguları ortaya çıkmadıkça beklemeye devam edilebilir. Bekleme esnasında enfeksiyon bulguları ortaya çıkarsa antibiyotik tedavisi başlanır ve gebelik sonlandırılır. 34-36.gebelik haftalarında oluşan erken membran rüptürü durumunda, genellikle 72 saat beklendikten sonra indüksiyonla gebeliği sonlandırma girişimleri başlatılır.

Bu bir yandan tedaviye dirençli hastane enfeksiyonlarının önlenmesi öte yandan anne adayında uzun süre hastanede kalmaya bağlı psikolojik problemlerin oluşmasının önlenmesi açısından dikkatli bir değerlendirme ve tedavi gebelikte suyun gelmesi durumunda oldukça etkili bir yaklaşımdır. Pek çok çalışmada gebelik haftasındaki küçük değişikliklerin bile, yenidoğanın morbidite ve mortalitesini önemli derecede etkilediği gösterilmiştir. Bu nedenle neonatolojistler ve obstetrisyenler beraber çalışarak anne ve fetüs için en uygun tedavi yöntemini belirlemelidir. Hastaların çok dikkatli bir şekilde değerlendirilerek gebelik haftası ve enfeksiyon bulguları başta olmak üzere tüm faktörler göz önüne alınmalı ve uygun tedavi yöntemi planlanmalıdır. Özellikle erken haftalardaki hamilelikte su gelmesi olguları, prematüre yoğun bakım servislerinin olduğu ileri merkezlerde takip ve tedavi edilmelidir.