Tetanoz Aşısından Sonra Duş Alınır Mı, Banyo Yapılır Mı?

Tetanoz aşısından sonra duş alınıp alınamayacağı konusu oldukça sık sorulan bir konudur. Bu konuyla ilgili halk arasında yerleşmiş yanlış inanışlar vardır. Aşı sonrası duş alınmasının bedene zarar vereceği şeklinde bilgiler maalesef kişiden kişiye yıllardır aktarılmaktadır. Bu konuya biraz açıklık getirelim.

Tetanoz, clostridium tetani denen doğada bulunan bir bakterinin neden olduğu ölümcül olabilen bir hastalıktır. Hastalığa bağlı ölüm oranı %60 civarındadır. Bu oran anne ve bebeklerde daha yüksektir. Halk arasında tetanoz paslı demir veya iğne batmasından kaynaklandığı düşünülür ama bu bakteri toprakta ve tüm kirli yüzeylerde bol miktarda bulunur. Genelde kesici veya delici bir yaralanma sonucu oluşur. Bakteri uygun ortamda çoğalarak bir tür nörotoksin üretir. Bu nörotoksin sinir sistemini felce uğratır, böylece ölüme neden olur. Peki hamilelikte tetanoz aşısı yapılmalı mı, kaç doz yapılmalı ve tetanoz aşısı sonrası duş alınır mı, banyo yapılır mı? Makalemizde bu konuların sorularını bulacaksınız.

Tetanoz Hangi Yaş Grubunda Sık Görülür?

Tetanoz hastalığı her yaş grubunda görülebilir. Ancak anne ve yenidoğan bebeklerde daha ölümcüldür. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre tetanoz aşısının henüz yaygın olmadığı 1988 yılında dünyada 787.000 bebek yaşamlarının ilk ayında tetanoz nedeniyle kaybedilmiştir. Aşının daha yaygın ve etkin kullanılmasıyla 2013 yılında tetanozdan ölüm %94 oranında azalmış ve tüm dünyada bebek ölümleri 49.000’e düşmüştür. Amaç basit ve son derece ucuz bir aşı kullanılarak engellenebilecek bu hastalığa bağlı bebek ve anne ölümlerini sıfırlamaktır. Ülkemizde etkin aşılama nedeniyle uzun süredir anne ve yenidoğan tetanozu vakası görülmemektedir.

Tetanoz Neden Olur? Tetanoz Nasıl Bulaşır? Tetanoz Etkileri Nelerdir?

Anneler ve anne adayları, kesici-delici yaralanmalardan tetanoz kapabilirler. Ancak genelde temiz olmayan ortamlarda, steril olmayan aletlerle yapılan küretajlar, düşükler ve doğumlar nedeniyle tetanoza yakalanabilirler. Bebekler ise; temiz şartlarda yapılmayan doğumları takiben göbek kordonunun steril olmayan bir aletle (makas, bıçak, jilet vb) kesilmesi, göbek bakımının uygun yapılmaması veya göbek üzerinin temiz olmayan bezlerle kapatılması sonucu tetanoza yakalanabilirler. Genelde tetanoz aşısının yapılmaması, evde sağlık personeli olmadan temizliğe dikkat edilmeden yapılan doğumlar, lohusalık döneminde yara bakımına dikkat edilmemesi, bebeğin kordonun steril olmayan bir aletle kesilmesi, göbek bakımının doğru yapılmaması ve ülkemizde azalsa bile hala bazı bölgelerde devam eden toprağa yatırma-toprağa sarma, anne ve bebek tetanozunun en önemli nedenleridir. Yine tetanızaşısından sonra duş alınmasının ciddi yan etkileri olabileceği konusunda toplumda yanlış bilgiler mevcuttur. Aşı sonrası duş almanın ve banyo yapmanın herhangi bir yan etkisi yoktur.

Tetanoz Bulaşırsa Ne Olur? Tetanoz Belirtileri Nelerdir? Tetanoz Öldürür Mü?

Clostridium tetani bakterisi vücuda, kesi veya yara bulunan bölgeye temas eden temiz olmayan yüzeylerden, toz-topraktan, paslı metal vb şeylerden bulaşır. Hastalığın bulgularının ortaya çıkması (tetanoz kuluçka süresi) 3-21 gün (ortalama 10 gün) sürer. Oksijensiz ortamda çoğalarak, bir tür nörotoksin üretir. Bu toksin kaslarda sertleşme ve sürekli kasılmaya neden olur. Öncelikle çene kaslarında kasılma, çenede kitlenme olur. Hasta ağzını açamaz, bir şey yiyip içemez, nefes alamaz. Tüm vücut kaslarında etkilenme, kas spazmları ve tüm kaslarda sertleşme olur. Vücut kaskatı kesilir. Hastada ateş, terleme, nöbet geçirme, tansiyonda yükselme –düşme, kalpte ritim bozuklukları, kalp krizi, solunum yetmezliği olur. Hastalığa bağlı ölüm oranı %60 civarındadır. Bu oran anne ve bebeklerde daha yüksektir. Hastalık bulaşıcı değildir. Daha önce tetanoz geçirmiş olan kişilerde tam bir bağışıklık oluşmaz bu nedenle onların da aşılanmaları gerekir.

Tetanoz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tetanoz acil durumdur ve mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerekir. Hastalığa neden olan yara bölgesi temizlenmeli, yara bakımı yapılmalıdır. Hemen uygun antibiyotik ve tetanoz immünglobulin başlanmalı, kas spazmlarını engelleyen ilaçlar kullanılmalıdır. Hastalığın ağırlık derecesine göre hastanın yoğun bakımda takip ve solunum cihazına bağlanması da gerekebilir. Tetanoz hastalığı geçirmiş olan kişilerde bağışıklık oluşmaz bu nedenle onların da aşılanmaları gerekir.

Tetanozdan Korunma (Tetanoz Profilaksi) Nasıl Yapılır? Tetanoz Aşısı Nedir?

Clostiridium tetani bakterisi doğada bulunan bir bakteridir dolayısıyla ortadan kaldırılması mümkün değildir. Tetanoz hastalığının engellenmesinin en önemli yolu tetanoz aşısıdır. Gebelik esnasında veya öncesinde yapılan aşılar hem anneyi hem de anneden bebeğe antikorların geçmesiyle bebeği hastalıktan korur. Tüm anne adayları gebeliğin 3. ayından sonra tetanoz aşısını 2 kez 1 ay arayla yaptırmalıdır. Ayrıca doğurganlık çağındaki 15-49 yaş grubundaki kadınlarda belli aralıklarla aşılarını yaptırmaları gerekir. Daha önce tetanoz geçirmiş olan kişilerde tam bir bağışıklık oluşmaz bu nedenle onlarında aşılanmaları gerekir. Aşının yanı sıra yara veya kesi oluştuğunda yara bakımının doğru yapılması, doğumlarını sağlık kuruluşlarında sağlık personeli eşliğinde temiz koşullarda yapılması, bebeğin göbek kordonunun temiz aletlerle kesilmesi ve göbek bakımının uygun şekilde yapılması, lohusalık döneminde annenin yara bakımının uygun şekilde yapılması hastalığı büyük oranda engelleyecektir.

Tetanoz Aşısından Sonra Banyo Yapılır mı, Duş Alınır Mı?

Halk arasında bu konuda dolaşan pek çok yanlış düşünceler mevcuttur. Bu sadece tetanoz aşısı ile değil tüm aşılarla ilgilidir. Tetanoz aşısından sonra duş alınmasında veya banyo yapılmasında sakınca yoktur.

Gebelikte Tetanoz Aşısı Nerede, Nasıl Yapılıyor?

Ülkemizde tetanoz aşısı, sağlık bakanlığı tarafından yaptırılması zorunlu olan bir aşıdır. Tetanoz aşısı canlı veya zayıflatılmış mikrop içermez. Sadece ölü bakteri toksini (toksoid) içerir. Bu nedenle hastalığa neden olmaz. Sadece vücutta savunma sistemini uyararak bağışıklık oluşturur. Bu nedenle hamilelerde rahatlıkla uygulanabilir. Gebelikte tetanos aşısı sağlık ocağı, bağlı bulunan aile hekimi ve ebe tarafından yapılır. Aşı omuzdan deltoid kası içine (im) uygulanır.

Hamilelikte Tetanoz Aşısı Ne Zaman, Kaçıncı Haftada Yapılır?

Hamilelikte tetanoz aşısı kaçıncı haftada yapılmalı diye kesin bir tarih yoktur. Ancak düşük riskinin en fazla olduğu ilk 3 ayda yapılmaz. Gebeliğin son 2 haftasında da yapılmaz, çünkü bağışıklığın oluşması için son 2 haftaya girmeden yapılması gerekir. Aşılama genelde gebeliğin 5-6 aylarında 2 doz halinde 1 ay arayla yapılır. Doğumdan sonra da aşılamaya devam edilir. İkinci aşıdan 6 ay-1 yıl sonra 3. aşı yapılır.

Tetanoz Aşısı Kaç Yıl Korur?

Gebelikte yapılan ilk 2 aşı 3 yıla kadar, doğum sonrası yapılan 3.aşı 5 yıl hastalıktan korunmayı sağlar. Tam doz aşılama için kadınların sonrasında da 1 yıl aralarla 4. ve 5. aşıları yaptırması gerekir. Yapılan 4. aşı 10 yıl, 5. aşı doğurganlık dönemi boyunca koruma sağlar.

Gebelikten Önce Tetanoz Aşısı Yapılmış Olanlara Tekrar Aşı Yapılmalı Mı?

Eğer hamilelikten önce tam doz (5 doz) tetanoz aşısı yapılmış ve aşı yapıldığının üzerinden 10 yıl geçmemiş ise tetanos aşısı yapılmasına gerek yoktur. Eksik dozlar varsa veya ne zaman yapıldığı hatırlanmıyorsa gebelikteki 2 doz aşı yapılır.

Gebelikte Tetanoz Aşısı Yaptırmak Şart Mı?

İdeal olan kadınların gebe kalmadan önce tetanoz aşılarının tamamlanmış olmasıdır. Bu durumda aşılanmak şart değildir. Ancak pratikte bu pek görülmediği için gebelikte tetanoz aşısının mutlaka yapılması gerekmektedir. Tetanoz son derece tehlikeli bir hastalık olduğundan, aşı yapılmazsa anne de bebek de risk altında olur.

Tetanoz Aşısının Zararı Var Mı, Yan Etkisi Nelerdir?

Aşının ciddi bir yan etkisi yoktur. Bu nedenle gebeler aşıyı güvenle yaptırabilir. Aşının hafif herhangi bir aşıdan sonra görülebilecek yan etkileri olabilir. Örneğin tetanoz iğnesi yapılmasından sonra birkaç gün enjeksiyon yerinde acı, sızlama, ağrı, uyuşukluk olabilir. Cildi hassas olan gebelerde iğne yerinde kızarıklık olabilir. Kızarıklık genelde 48 saatte geçer, geçmezse enfeksiyonla ilgili tedavi verilebilir. Aşıdan sonra bazı hastalarda ateş olabilir. Bu hastalarda gebeler için uygun olan ateş düşürücü-ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Nadiren aşıya bağlı geçici kasılma, kramplar görülebilir. Bunlar özellikle bağışıklık sistemi zayıf, diğer aşılarada aşırı tepki veren kişilerde olur.

Gebelik takibi Ankara doktor kadromuz ile tanışmak için sizde bize her zaman ulaşabilirsiniz.